W części I Ryszard Nycz formułuje pogląd na temat specyfiki przedmiotowej badań humanistycznych; pogląd wyprowadzony z tradycji dyscypliny (studiów literackich), z możliwości jej wpływowej orientacji (poetyki intertekstualne) oraz z pism T.W. Adorna, jednego z najwnikliwszych filozofów i badaczy nowoczesnej kultury. W części II projektuje zmodyfikowaną formułę uprawiania teorii literatury, która zapobiec ma tyleż jej marginalizacji, co rozparcelowaniu (podporządkowaniu zwłaszcza antropologii lub/i studiom kulturowym). W części III autor próbuje określić zadania refleksji krytycznoliterackiej, wystawionej na wyzwania, jakie przed nią stawiają przemiany w funkcjach i statusie narodowej literatury, modelach tożsamości oraz w relacjach między globalnym i lokalnym wymiarem współczesnej kultury. W części IV studia przypadków krytycznie testują tradycyjne przekonanie o wyłącznie aplikacyjnym charakterze interpretacji wobec teorii. Rolę podsumowania pełni praca ostatnia "Literatura: litery lektura". Autor zarysowuje tu zarówno koncepcję literatury jako poetyki doświadczenia właśnie, jak i szkic teorii jej pojmowania - w ramach której, w całości praktyk i procedur jej poznawania, proponuje wyróżnić trzy osobne, pod pewnymi względami, czynności: spontanicznego rozumienia, zrygoryzowanego intelektualnie interpretowania oraz doświadczenia czytania.